Աստծո Սերը

Սուրբ Ներսես Մեծ Հայրապետի նման, որի հիշատակը տոնում ենք այսօր, չորորդ դարի մեծանուն Հայրապետներից Սուրբ Հովհան Ոսկեբերանը ևս, իրեն բնորոշ ուղղամիտ համարձակությամբ խրատում և հանդիմանում էր արքունիքի և հասարակության հոռի բարքերը, որի պատճառով էլ երկու անգամ աքսորի ենթարկվեց:

Երկրորդ և վերջին անգամ 404թ.ի այս օրը, հունիս 20-ին, նա աքսորվում է Փոքր Հայքի Կոկիսոն քաղաքը, ինչպես պատմիչն է գրում. «առեալ տարան յանապատն Հայոց», որտեղ նա մնում է երեք տարի: Այդ ընթացքում ուխտավորների անընդմեջ շարք է ձգվում Անտիոքից դեպի Կոկիսոնի հայոց եկեղեցի: Տեսնելով Հովհան Ոսկեբերանի աճող հեղինակությունը` նրա թշնամիները խնդրում են Արկադիոս կայսրին աքսորել Հովհանին մերձսևծովյան Պիտիոս անմարդաբնակ վայրը: Սուրբ Հովհան Ոսկեբերանը ենթարկվում է ծանր տաժանակրության, ցուրտ ձմռանը ճանապարհի մեծ մասն անցնում է հետիոտն և Պոնտոսի Կոմանա քաղաքի մոտ, աքսորավայր չհասած, վախճանվում է 407 թ.-ին:

Երեք տարի տևած անասելի տառապանքները, չարչարանքներն ու աքսորը չկարողացան կոտրել Ոսկեբերան Հայրապետի քաջարի ոգին և նա մինչև մահ հավատարիմ մնաց Քրիստոսին և Նրա Ավետարանին՝ իր խիզախ կեցվածքով օրինակ և քաջալերություն հանդիսանալով աշխարհի բոլոր քրիստոնյաներին։

Սակայն ո՞րն էր նրա արիության և զորության գաղտնիքը՝ հատկապես աքսորի այդ վայրագ տարիներին։ Պատասխանը կարդում ենք իր ընկերոջը՝ Օլիմպիասին գրված Սուրբ Հովհանի նամակների մեջ, ով ևս աքսորվել էր՝ Ոսկեբերանի հետ ունեցած իր ընկերության պատճառով։

Ցրտից և տաժանակիր աշխատանքից քարացած մատներով Ոսկեբերան Հայրապետը վերցնում է գիրչը և սիրավառ սրտով գրում. «Աստված ոչ միայն պահպանում է մեզ, այլև սիրում է մեզ. Նա ջերմեռանդորեն սիրում է մեզ անբացատրելի մի սիրով, անկիրք և սակայն ջերմ սիրով, հզոր, հարազատ, անխաթար, հրավառ սիրով, սիրով որ անհնար է մարել»։

Արդարև, աքսորի ցուրտ տարիներին Ոսկեբերան Հայրապետի արիության և ջերմության աղբյուրը Աստծո Սուրբ Սիրո կրակն էր, որն իր կենարար լույսով ցրում է հուսահատության խավարը և ջերմացնում ու գոտեպնդում է հավատքով լեցուն սրտերը։ Ինչպես Սուրբ Եղիշե պատմիչն է ասում. «Աստծո սերն ավելի մեծ է, քան ամեն երկրավոր մեծություն. և այնպես աներկյուղ է դարձնում մարդկանց, ինչպես հրեշտակների անմարմին զորքերը»։

Հրեշտակակրոն Սուրբ Հովհան Ոսկեբերան Հայրապետ, բարեխոսիր մեզ համար։